Prinses Beatrixsluis
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De Prinses Beatrixsluis is een sluizencomplex met drie kolken in het Lekkanaal bij Nieuwegein, dat de scheepvaartverbinding vormt tussen de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Omschrijving
De Prinses Beatrixsluis is het grootste monumentale binnenvaartsluiscomplex van Nederland. Het complex is oorspronkelijk gebouwd in 1938 als tweelingsluis met twee kolken om het toegenomen scheepvaartverkeer te verwerken. Vanwege de groei in zowel het aantal als de grootte van schepen, is het complex tussen 2016 en 2019 uitgebreid met een derde, grotere sluiskolk. De oorspronkelijke sluizen zijn rijksmonumenten en behoren tot het UNESCO erfgoed. Het complex wordt beheerd door Rijkswaterstaat.
Historie en uitbreiding
Het oorspronkelijke sluizencomplex is gebouwd in 1938 en vernoemd naar de toen net geboren Prinses Beatrix. Het bestond uit twee gelijke sluiskolken met hefdeuren. Door de jaren heen nam de scheepvaart toe en werden schepen groter, waardoor de sluis een knelpunt werd. Tussen 2016 en 2019 is daarom een derde, oostelijke sluiskolk aangelegd en is het Lekkanaal verbreed. De nieuwe kolk is langer (270-276 m), breder (25 m) en dieper dan de oudere kolken. Dit project was nodig om grotere schepen vlot en veilig te laten passeren en de wachttijden te verkorten. De twee oudere kolken zijn na de ingebruikname van de derde kolk gerenoveerd.
Kenmerken en beheer
Het sluiscomplex staat bekend om zijn witgeschilderde, monumentale heftorens van gewapend beton. De machinerie die de hefdeuren beweegt, bevindt zich in de overdekte constructie die de heftorens verbindt. Oorspronkelijk waren er woningen voor sluismeesters en technisch personeel, die bij de aanleg van de derde kolk zijn getransformeerd tot een centrale bedieningsruimte. Jaarlijks passeren ongeveer 50.000 schepen het complex. De Prinses Beatrixsluis en het Lekkanaal worden beheerd door Rijkswaterstaat.
Vergelijkbare termen
Schutsluis
Gebruikte bronnen: